Ολοκληρώθηκε η "5η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Καρχαρία", μια πρωτοβουλία του διεθνούς δικτύου Shark Alliance, της συμμαχίας περισσότερων από 100 περιβαλλοντικών και επιστημονικών οργανώσεων, που βρίσκεται στο πλευρό των καρχαριοειδών, με στόχο την προστασία τους. Με τη συγκέντρωση υπογραφών, η συμμαχία καλεί τους υπουργούς αλιευτικών υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προστατέψουν τα καρχαριοειδή από την υπερεκμετάλλευση και την αφαίρεση πτερυγίου (finning), μία παράνομη πρακτική τεμαχισμού του πτερυγίου του καρχαρία και απόρριψης του υπόλοιπου σώματος στη θάλασσα.
Μέλη του δικτύου Shark Alliance, περιβαλλοντικοί και επιστημονικοί φορείς, καταδυτικοί σύλλογοι, ενυδρεία κ.α., σε 16 κράτη της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένων των χωρών: Βέλγιο, Φιλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ιρλανδία, Λετονία, Μάλτα, Ολλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σλοβακία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο οργανώνουν σειρά ενημερωτικών εκδηλώσεω, όπως η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Καρχαρία που ολοκληρώθηκε την Κυριακή. Στόχος τους η συλλογή υπογραφών που θα κατατεθούν προς τις αρμόδιες εθνικές αρχές προκειμένου να παροτρύνουν τους πολιτικούς φορείς να αντισταθούν στις πιέσεις που ασκεί η διεθνής αλιευτική βιομηχανία καρχαριών, καθώς και να δώσουν ώθηση στην ουσιαστική προστασία των καρχαριοειδών.
Επί μία πενταετία το δίκτυο Shark Alliance, αρχές και φορείς της Ε.Ε. που ασχολούνται με αλιευτικά και περιβαλλοντικά ζητήματα και μέλη του Ευρωπαίκού Κοινοβουλίου (ΜΕΚ) διαβουλεύονται την ανάγκη αποτελεσματικότερης προστασίας των καρχαριοειδών. Πριν από 2 χρόνια, οι υπουργοί αλιευτικών υποθέσεων της Ε.Ε. ενέκριναν ένα συμπαγές Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης για την προστασία των καρχαριοειδών, το οποίο οδήγησε σε σημαντικές προόδους προς την κατεύθυνση της προστασίας αυτών των εξαιρετικά ευαίσθητων ειδών. Ωστόσο απαιτείται ακόμα πολλή δουλειά για την επίτευξη των στόχων που τέθηκαν. Αν και το ευρύ κοινό συχνά το αγνοεί, η στοχευμένη αλιεία καρχαριοειδών στην Ε.Ε. συνεχίζει να υφίσταται χωρίς όρια. Πολλά απειλούμενα είδη παραμένουν απροστάτευτα και η ευρωπαϊκή απαγόρευση τεμαχισμού των πτερυγίων των καρχαριοειδών εξακολουθεί να μένει ανεφάρμοστη, επιτρέποντας τη διαιώνιση του φαινομένου απουσία ελέγχου και τιμωρίας των υπευθύνων.
"Η κινητοποίηση πολιτών από όλη την Ευρώπη έθεσε σε νέα, θετική τροχιά την όλη προσπάθεια για την προστασία των καρχαριοειδών. Ήδη, μέχρι σήμερα, έχουμε συλλέξει περισσότερες από 20.000 υπογραφές, αλλά χρειάζεται η συμμετοχή όλων όσων ενδιαφέρονται για το μέλλον των καρχαριοειδών, προκειμένου να εξαλειφθούν οι όποιες ατέλειες της ευρωπαϊκής απαγόρευσης και να ανταποκριθούν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί στις δεσμεύσεις που πήραν υιοθετώντας το Σχέδιο Δράσης για την προστασία των καρχαριοειδών", επισημαίνει η Irene Kingma, Συντονίστρια της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Καρχαρία. Η πολυαναμενόμενη πρόταση της Επιτροπής για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού απαγόρευσης της αφαίρεσης πτερυγίων των καρχαριοειδών πρόκειται να ανακοινωθεί μέσα στο φθινόπωρο και θα αποτελέσει μία μοναδική ευκαιρία να βγει το θέμα από την αφάνεια και να ενεργοποιηθούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς ανά τον κόσμο. "Η Ε.Ε. είναι πρωτοπόρος, παγκοσμίως, στην αλίευση, κατανάλωση και το εμπόριο καρχαριοειδών. Κάθε Κράτος Μέλος οφείλει να εφαρμόσει πολιτικές προστασίας τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε εθνικό επίπεδο" υπογραμμίζει ο Martin Clark, Συντονιστής του δικτύου Shark Alliance. "Ελπίζουμε ότι η υποστήριξη των Ευρωπαίων πολιτών κατά τη διάρκεια της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Καρχαρία, αλλά και μετέπειτα, θα ενθαρρύνει τους πολιτικούς να πάρουν ορθές αποφάσεις αναφορικά με την ανάγκη προστασίας των καρχαριοειδών από την υπερεκμετάλλευση και το finning."
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Καρχαρία, η οποία διήρκεσε από το Σάββατο 15 Οκτωβρίου μέχρι την Κυριακή 23 Οκτωβρίου, επισκεφθείτε τον ιστότοπο: www.europeansharkweek.org.
Χρήσιμες πληροφορίες
Η φετινή Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Καρχαρία απευθύνει έκκληση για καθολική απαγόρευση της αφαίρεσης πτερυγίων των καρχαριοειδών στη θάλασσα, θέσπιση ποσοτικών ορίων αλίευσης για τα καρχαριοειδή και τα σαλάχια, βασισμένων στις επιστημονικές γνωμοδοτήσεις και την αρχή της προφύλαξης, εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών για την προστασία των απειλούμενων καρχαριοειδών και σαλαχιών τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Ο αργός αναπαραγωγικός ρυθμός των καρχαριοειδών και ο μικρός αριθμός νεογνών τα καθιστά ιδιαιτέρως ευάλωτα στην υπερεκμετάλλευση με αποτέλεσμα την ιδιαίτερα επιβραδυμένη ανάκαμψη του πληθυσμού τους. Η μεγάλη εμπορική αξία των πτερυγίων των καρχαριών, σε αντίθεση με την χαμηλή τιμή που αποτιμάται το κρέας τους, δημιουργεί το οικονομικό κίνητρο για την αφαίρεση πτερυγίων. Η εκφόρτωση καρχαριοειδών με ανέπαφο το πτερύγιό τους, όχι μόνο σταματά αποτελεσματικά την πρακτική αφαίρεσης πτερυγίων, αλλά ταυτόχρονα προσφέρει τη δυνατότητα συλλογής περισσότερων πληροφοριών για το εκάστοτε αλιευμένο είδος, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να αξιολογηθεί ο πληθυσμός των ειδών αυτών και να βελτιωθούν οι μέθοδοι διαχείρισης τους.
Παρότι ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός για το finning απαγορεύει την αφαίρεση των πτερυγίων των καρχαριοειδών στη θάλασσα, μία εξαίρεση του κανονισμού επιτρέπει στα Κράτη Μέλη να διανέμουν στους αλιείς ειδικές άδειες αφαίρεσης των πτερυγίων εν πλω, αν το βάρος του πτερυγίου του καρχαριοειδούς δεν ξεπερνά το 5% του συνολικού του βάρους. Το ποσοστό αυτό είναι υψηλό σε σχέση με το ποσοστό που έχει θεσμοθετηθεί σε άλλες χώρες. Επιπλέον, οι αλιείς στους οποίους χορηγούνται οι παραπάνω άδειες επιτρέπεται να εκφορτώνουν τα πτερύγια και τα σώματα των καρχαριοειδών σε διαφορετικά λιμάνια, το οποίο δυσχεραίνει τον έλεγχο και την επιβολή του κανονισμού. Προσφάτως, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο σταμάτησαν να χορηγούν αυτές τις άδειες. Η Ισπανία και η Πορτογαλία επιδοτούν τους περισσότερους από τους αλιείς καρχαριοειδών. Η Κύπρος, πρόσφατα, χορήγησε μία άδεια. Το ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης για την προστασία και διαχείριση των καρχαριοειδών περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ένα στόχο: Την ενίσχυση της απαγόρευσης αφαίρεσης πτερυγίων. Με την υιοθέτηση του Σχεδίου το 2009, το Συμβούλιο προέτρεψε την Επιτροπή να επιστήσει την προσοχή της και να δώσει προτεραιότητα στο ζήτημα του finning.
Τους προηγούμενους μήνες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοκλήρωσε μία διαδικασία διαβούλευσης η οποία διήρκησε 3 μήνες και αφορούσε τροποποιήσεις του υπάρχοντος Κανονισμού για το finning, συμπεριλαμβάνοντας την ολοκληρωτική απαγόρευση της αφαίρεσης πτερυγίων καρχαριοειδών εν πλω. Η συμπαράσταση φορέων θαλάσσιας προστασίας, επιστημόνων, δυτών και γενικότερα των Ευρωπαίων πολιτών υπήρξε έντονη. Η μέθοδος αλίευσης των καρχαριοειδών χωρίς την αφαίρεση των πτερυγίων τους υποστηρίχθηκε επίσης από το IUCN (Διεθνή Ένωση για την Προστασία της Φύσης) και τα Ηνωμένα Έθνη. Εφαρμόζεται ως αλιευτική πρακτική καρχαριοειδών στην Κεντρική Αμερική, την Αυστραλία και τις Η.Π.Α.
Το δίκτυο Shark Alliance αποτελεί μία συμμαχία με περισσότερους από 100 περιβαλλοντικούς και επιστημονικούς οργανισμούς, αφιερωμένους στην προστασία και την ανάκαμψη των πληθυσμών των καρχαριοειδών, βελτιώνοντας τις υπάρχουσες πολιτικές προστασίας. Το δίκτυο Shark Alliance ιδρύθηκε και συντονίζεται από τη ΜΚΟ Pew Environment Group, μια μη-κερδοσκοπική οργάνωση που εργάζεται για να σταματήσει την υπεραλίευση στους ωκεανούς ανά τον κόσμο. Την τελευταία πενταετία, κάθε Οκτώβριο, μέλη του δικτύου Shark Alliance διοργανώνουν σε ολόκληρη την Ευρώπη εκδηλώσεις πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης, με σκοπό την ενημέρωση των Ευρωπαίων πολιτών αναφορικά με την προστασία των καρχαριοειδών. Κατά τη διάρκεια της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Καρχαρία το 2010, διοργανώθηκαν εκδηλώσεις σε 13 χώρες της Ε.Ε. και συγκεντρώθηκαν περισσότερες από 34.000 υπογραφές από μέλη του δικτύου, ενδιαφερόμενους φορείς, σχολεία και πολίτες. Χιλιάδες ηλεκτρονικά μηνύματα στο διαδίκτυο και γράμματα απεστάλησαν σε Ευρωβουλευτές, υπογράφτηκε η σχετική Διακήρυξη, η οποία στη συνέχεια περιλήφθηκε στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και καλούσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ετοιμάσει μία πρόταση για την απαγόρευση της αφαίρεσης πτερυγίων καρχαριοειδών εν πλω. Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Καρχαρία αποτελεί ένα πρόγραμμα το οποίο υποστηρίζεται και μερικώς χρηματοδοτείται από τον οργανισμό Save Our Seas Foundation.