Δυο πανεπιστήμια, δύο καθεδρικοί ναοί, καμία βιομηχανία, 163,000 κάτοικοι. Η Σαλαμάνκα είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Castilla y Leon, στα βόρεια της Μαδρίτης και 212 χλμ. από αυτή, ισχυρό ιστορικό κέντρο της Ισπανίας. Αν φθάνετε από την πρωτεύουσα, η πόλη φαντάζει από μακριά εξωπραγματική σαν θαύμα. Ένας δαίδαλος από σπίτια και εκκλησίες στο χρώμα της ώχρας, που αναδύεται στις όχθες του ποταμού Τόρμες. Αλλά, σαν περάσετε το ποτάμι θα συνειδητοποιήσετε ότι η Σαλαμάνκα δεν είναι θαύμα. Και ότι δεν υπήρξε πάντα η πρωτεύουσα της επαρχίας. Μπροστά στα μάτια σας θα αρχίσουν να ανακαλύπτονται κομψά παλάτια, επιβλητικές προσόψεις, μεγάλες πλατείες. Μία πραγματική πρωτεύουσα που ζει σε μοντέρνους ρυθμούς.
Tαυρομάχοι λίγο πριν τον αγώνα, φοιτητές πριν τις εξετάσεις, γυναίκες που περιμένουν παιδί ή έναν σύζυγο που ποτέ δεν έρχεται, είναι πολλοί οι πιστοί που συγκεντρώνονται μπροστά από την εικόνα της Παναγίας στην Εκκλησία του Σαν Εστεμπαν, για να ανάψουν ένα κερί. Υπάρχουν κεριά μικρά και μεγάλα. Το πιο μεγάλο όμως θα έπρεπε να το ανάψει, ποιος άλλος, ο Ομπάμα. Ο λόγος; Αν δεν υπήρχε ο Σαν Εστέμπαν ο Κολόμβος δεν θα είχε ποτέ ξεκινήσει για την Αμερική, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα είχαν δημιουργηθεί και εκείνος δεν θα είχε γίνει ποτέ Πλανητάρχης...
Είναι μία πόλη ζεστή και φιλόξενη, που διατηρεί τις αρετές της ακόμη και σε ένα σύγχρονο κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται. Εδώ ανακαλύπτει κανείς ότι πρόκειται για μία πόλη γνήσιας κουλτούρας. Διετέλεσε Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2002. Την επισκέπτονται πάνω από μισό εκατομμύριο τουρίστες, ενώ περίπου 50.000 φοιτητές και 4.000 καθηγητές πλημμυρίζουν τον χώρο του Πανεπιστημίου, τα κολέγια και τις ακαδημίες. Κοντά σε όλους αυτούς, περίπου 10.000 ξένοι φοιτητές έρχονται για να μελετήσουν ισπανικά.
Έχει το χάρισμα και την αρετή να διατηρεί τον ανθρώπινο χαρακτήρα της, με φιλικό πρόσωπο. Υπάρχει ένας αρχιτεκτονικός και καλλιτεχνικός πλούτος στην Σαλαμάνκα. Στολίδι πραγματικό η Plaza Mayor, ένα μπαρόκ στολίδι του 18ου αι.(κτίστηκε μεταξύ 1729 - 1755), που αποτελεί και το κέντρο της πόλης. Επισκέπτης ή κάτοικος, δεν έχει διαφορά. Μερικοί προτιμούν να απολαύσουν τον καφέ τους παρακολουθώντας τη ζωηρή κίνηση, άλλοι πάλι απλά, αφήνονται στο χάδι του ήλιου. Άλλωστε η πόλη έχει την τύχη να απολαμβάνει 250 μέρες ηλιοφάνειας το χρόνο!
Ένα μετά το άλλο αποκαλύπτονται μπροστά στα μάτια του επισκέπτη τα παλάτια, τα κτίρια, οι πλατείες και οι δρόμοι της Σαλαμάνκα. Στο patio του Σπιτιού των Κοχυλιών (Casa de las Conchas) οι τουρίστες αναμειγνύονται με όσους έρχονται για να μελετήσουν στην δημόσια βιβλιοθήκη ή στον εκθεσιακό χώρο που στεγάζεται εκεί.
Στις περισσότερες πόλης της Καστίλης οι παλαιοί ρωμαιοκαθολικοί ναοί κατεδαφίζονταν για να δώσουν τη θέση τους στους νεότερους, τους γοτθικούς. Το ίδιο συνέβη και στο Μπούργκος. Η Palencia αποτελεί εξαίρεση γιατί εκεί ο παλαιός και ο καινούριος ναός αποτέλεσαν ένα σύμπλεγμα, καθώς τα χρήματα τελείωσαν πριν την ολοκλήρωση του τελευταίου. Η Σαλαμάνκα αποτελεί μία δεύτερη εξαίρεση γιατί οι άρχοντες της πόλης είχαν αποφασίσει να χτιστεί ένας νέος καθεδρικός δίπλα στον παλιό. Το πρώτο θεμέλιο για το νέο καθολικό ναό μπήκε το 1513 και για τα επόμενα 200 χρόνια σχεδόν όλοι οι σημαντικοί διακοσμητές, ξυλουργοί και καλλιτέχνες ασχολήθηκαν με το έργο. Έτσι, το έργο του Jil de Hontanon (16ος αι.) συνεχίστηκε μέχρι το 18ο αι. από την οικογένεια Churriguera. Το εξωτερικό του καθεδρικού φέρει πλούσιες διακοσμήσεις ενώ τα πιο σημαντικά ανάγλυφα κοσμούν τις προσόψεις. Ξοδεύτηκαν τόσα πολλά χρήματα στις προσόψεις, ώστε όταν έφτασαν στο εσωτερικό του ναού αναγκάστηκαν να είναι πολύ λιτοί.
Μοντέρνα Πανεπιστημιούπολη
Η Σαλαμάνκα αποτελεί την απάντηση της Ισπανίας στην Οξφόρδη και την Μπολόνια. Eίναι και αυτή μια πανεπιστημιούπολη, που φιλοξενεί φοιτητές από τον 13ο αιώνα. Κατά τη διάρκεια των οκτώ αυτών αιώνων γενιές και γενιές πέρασαν, με σκοπό την αναζήτηση και κατάκτηση της γνώσης, που προσέφεραν αξιόλογοι πνευματικοί άνδρες. Το πανεπιστήμιό της ιδρύθηκε το 1218, είναι το παλαιότερο της Ισπανίας και το πρώτο της Ευρώπης. Κέντρο της πνευματικής ζωής της Ισπανίας, το παλαιό αυτό σχολαρχείο, πηγαίνει αντίθετα στο ρεύμα. Όταν οι κατακτητές σμίλευαν με υπέρμετρο ζήλο- και φθόνο θα μπορούσε να πει κανείς- το Νέο Κόσμο, οι θεολόγοι και διδάκτορες της πόλης πάλευαν για τα δικαιώματα των Ινδιάνων. Όταν ο κόσμος παρασυρόταν από τα ρομαντικά έπη, η Σαλαμάνκα άνοιγε το δρόμο για ρεαλισμό.
Από το γαλαξία των πνευματικών αστέρων που ξεχώρισαν, δύο χρήζουν ιδιαίτερης αναφοράς, ο εξαίρετος ποιητής και θεολόγος Fray Luis de Leon και ο πνευματικός άνδρας Miguel de Unamuno, που σημάδεψαν τη γενιά του '98. Και οι δύο διώχθηκαν πολιτικά και έχασαν την πανεπιστημιακή τους ιδιότητα. Ο Luis de Leon φυλακίστηκε από την Ιερά Εξέταση μετά τη μετάφραση του έργου "Άσμα Ασμάτων" και ο Unamuno εξορίστηκε, όταν, σαν πρύτανης του πανεπιστημίου εναντιώθηκε στη δικτατορία του Primo de Rivera στα 1920. Με την επιστροφή του στα μαθήματα ξεκίνησε τη διάλεξή του με τα ίδια ακριβώς λόγια που ο Luis de Leon είχε χρησιμοποιήσει απευθυνόμενος προς τους μαθητές του όταν είχε βγει από τη φυλακή.. «Όπως έλεγα χτες... »
Μία επίσκεψη στο Πανεπιστήμιο ξεκινά από την αυλή που είναι γνωστή ως Patio de las Escuelas, όπου σύντομα καταλαβαίνει κανείς τι ακριβώς ήταν το πανεπιστήμιο αυτό στα χρόνια της ακμής του, όταν αντιπροσώπευε ένα έθνος ενωμένο, δυνατό, έτοιμο να κατακτήσει το Νέο Κόσμο του 16ου αι. Από εδώ το patio σε οδηγεί στην κυρίως αίθουσα όπου δίδασκε τεχνολογία ο Fray Luis de Leon, στους φοιτητές του που κάθονταν στα ίδια άβολα ξύλινα καθίσματα που υπάρχουν μέχρι σήμερα. Στη συνέχεια είναι η βιβλιοθήκη με τη συλλογή 40.000 τόμων που συγκεντρώθηκαν από το 16ο μέχρι το 18ο αι., και το θησαυροφυλάκιο με τους κώδικες και τα αρχεία από τον 11ο αι. Στο Escuelas Menores όπου έμεναν οι μαθητές που δεν ήταν ευγενείς, υπάρχει μία γιγαντιαία τοιχογραφία του 15ου αι., που απεικονίζει το ζωδιακό κύκλο, ο Ουρανός της Σαλαμάνκα, ζωγραφισμένο από τον Fernando Gallego. Μοιάζει να απεικονίζει την ίδια την αίσθηση που είχε η πόλη, ότι δηλαδή κρατούσε στο χέρι όλη την υφήλιο.
Εικόνες της πόλης
Αν θέλετε πράγματι να γνωρίσετε την πόλη με μοναδικό τρόπο, μην χάσετε την αντανάκλαση των πύργων του Καθεδρικού στα νερά του ποταμού Τόρμες, από τη Ρωμαϊκή Γέφυρα, μία γέφυρα που υπογραμμίζει την σημασία της ήδη από τα παλαιά χρόνια, σαν δρόμος επικοινωνίας με την Διαδρομή του Ασημιού που εκτεινόταν σε όλο το μήκος της δυτικής Ισπανίας. Η ανερχόμενη ρωμαϊκή και αργότερα βησιγοτθική πόλη δέχθηκε τα ισχυρά πυρά κατά τη διάρκεια της μουσουλμανικής εισβολής. Ο Al Mansour, από τους ικανότερους και πιο επιτυχημένους αρχηγούς του αραβικού στρατού ισοπέδωσε την πόλη. Η ζωή βελτιώθηκε μετά την κατάκτηση του Τολέδο από τον Αλφόνσο τον 6ο, το 1805, εξασφαλίζοντας τη χριστιανική κυριαρχία σε όλη την περιοχή βόρεια του ποταμού Τάγου. Ο γαμπρός του, Raymond της Βουργουνδίας, ανέλαβε τη φροντίδα της ανανέωσης της πόλης της Σαλαμάνκα ώστε να γίνει και πάλι βιώσιμη, τομέας στον οποίο αποδείχθηκε πολύ ικανός. Έχτισε τείχη και το Alcazar, ή κάστρο, με τον ίδιο τρόπο που το έκανε στην Άβιλα. Όμως, η καταστροφή χτύπησε και πάλι την πόλη το 1812, όταν τα στρατεύματα του Ναπολέοντα επιδόθηκαν σε όργιο καταστροφών μετά την ήττα τους από τα συμμαχικά στρατεύματα του Wellington, στη μάχη της Σαλαμάνκα, περίπου 12 χλμ. από το κέντρο της πόλης. Ο Σιδερένιος Δούκας αποσύρθηκε στην Μαδρίτη, κάτι που οι κάτοικοι δεν του συγχώρησαν ποτέ.
Θα μείνετε
Hotel Alameda Palace 5* από €103 τη βραδιά σε δίκλινο, Parador de Salamanca 4* από €114 η βραδιά σε δίκλινο, Meliá Las Claras Boutique Hotel από €66 τη βραδιά σε δίκλινο, Casino del Tormes 3* από €50 το δίκλινο δωμάτιο, NH Palacio de Castellanos από €69 το δίκλινο, NH Puerta de la Catedral από €79 το δίκλινο δωμάτιο. (Οι τιμές που αναφέρονται είναι ενδεικτικές για τον Ιανουάριο, από τα εταιρικά sites των ξενοδοχείων και ενδέχεται να αποτελούν ειδικές προσφορές με περιορισμένη διάρκεια)
Γευστικές διαδρομές
Σε μία πόλη με έντονη φοιτητική ζωή, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός από tapas μπαρ και ευκαιρία για bar-hopping. Η διαδρομή συνήθως είναι στις οδούς Bermejos, de la Reina, Obispo Jarron, Clavel, Pl Amarillo, Pl San Julian, Pl Zamora. Ειδικά για μία γνήσια εμπειρία και αίσθηση ότι γυρνάς πίσω στο χρόνο είναι να πίνεις το ποτό σου στην Plaza Mayor, στα πλέον κλασικά μπαρ Novelty, Las Torres ή στα υπαίθρια Number One και Limon Y Menta.
Για καλό φαγητό τα εστιατόρια παρουσιάζουν αρκετή ποικιλία. Επιλέξετε ανάμεσα στα Chez Victor (c/Espoz y Mina 26, τηλ. 21.31.23), El Candil Nuevo (Pl de la Reina 2, τηλ. 21.90.27), Rio de la Plata ( Pl del Peso 1, τηλ. 21.90.05), Venecia (Pl del Mercado 5, τηλ. 21.67.44)
Θα αγοράσετε
Τις περίφημες ισπανικές cowboy μπότες, κοσμήματα από χρυσό και ασήμι, τοπικές νοστιμιές, κυρίως λουκάνικα και σαλάμια. Αν πάλι θέλετε παραδοσιακές γεύσεις, προτιμήστε κέικ και γλυκίσματα.
Κείμενο: Ειρήνη Σδράκα
Φωτό: Ευχαριστούμε την εταιρία www.tourspain.org για την ευγενική χορηγία των φωτογραφιών. Άλλες πηγές: Junta de Castilla y Leon/ TURESPANA, Image courtesy of ©Turismo y Comunicación de Salamanca, S.A.U., www.salamanca.es, www.spanish-town-guides.com
