Είστε έγκυος και προετοιμάζεστε για αεροπορικό ταξίδι; Έχετε αμφιβολίες σχετικά με το αν επιτρέπεται να ταξιδέψετε; Αναρρωτιέστε αν υπάρχει κίνδυνος από την ακτινοβολία ή τις συνθήκες εντός καμπίνας; Αναζητήσαμε έγκυρη ενημέρωση σχετικά με το τι πρέπει να προσέχουν οι επίτοκοι πριν ταξιδέψουν αεροπορικώς. Στο "ταξίδι" μας αυτό στη γνώση, αρωγός ήταν ο Μαιευτήρας - Γυναικολόγος- Ενδοσκόπος, κύριος Πέτρος Χειρίδης, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πότε επιτρέπεται το ταξίδι σε μια έγκυο γυναίκα και μέχρι ποιά εβδομάδα κύησης;
Το αεροπορικό ταξίδι με τη πολιτική αεροπορία δε θέτει σε επιπλέον κίνδυνο ούτε την έγκυο, ούτε το έμβρυο. Η κάθε αεροπορική εταιρία έχει το δικό της πρωτόκολλο σχετικά με την πτήση κατά την εγκυμοσύνη και για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο η επίτοκος να έχει ενημερωθεί κατά την κράτηση των εισητηρίων από το πρακτορείο.
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων-Γυναικολόγων οι υγιείς επίτοκες με μονήρεις κυήσεις είναι δυνατό να ταξιδέψουν αεροπορικώς με ασφάλεια μέχρι την 36η εβδομάδα κύησης, δηλαδή μέχρι να εισέλθουν στο «μήνα τους».Σε αρκετές εταιρίες οι πτήσεις εσωτερικού επιτρέπονται μέχρι την 36η εβδομάδα της κύησης, ενώ οι διεθνείς πτήσεις μέχρι την 32η-35η εβδομάδα ανάλογα με την εταιρία.
Επίσης σε κάποιες περιπτώσεις, απαιτείται από την επίτοκο να έχει μαζί της πιστοποιητικό από τον θεράποντα ιατρό της, με το οποίο θα βεβαιώνεται η ακριβής ηλικία κύησης, η πιθανή ημερομηνία τοκετού, ενώ σπανίως ζητείται και η ομάδα αίματος της μητέρας. Για τις γυναίκες οι οποίες εργάζονται σε αεροπορικές εταιρίες, ως πιλότοι ή αεροσυνοδοί, οι εταιρίες συνήθως επιτρέπουν την εργασία, ως την 20η εβδομάδα της κύησης.
Υπάρχει κίνδυνος από την ακτινοβολία στους ελέγχους ασφαλείας ή εν πτήσει;
Η έκθεση της επιτόκου στην ακτινοβολία του ελέγχου ασφάλειας των αεροδρομίων, είναι μηδαμινή και δεν σχετίζεται με ανεπιθύμητες ενέργειες στο έμβρυο. Εντούτοις, αποτελεί σημείο αντιπαράθεσης επειδή υπάρχουν αναφορές στη βιβλιογραφία για πιθανή σχέση μεταξύ της ακτινοβολίας και της ανάπτυξης λευχαιμίας κατά την παιδική ηλικία, και επομένως οι επίτοκες υποβάλλονται σε απλό σωματικό έλεγχο κατά την είσοδο τους στο αεροσκάφος για να αποφεύγεται ο έλεγχος μέσω των ακτίνων.
Κατά τη διάρκεια μιας πτήσης ο ταξιδιώτης εκτίθεται και σε μία άλλη ακτινοβολία, την κοσμική, σε επίπεδα αρκετά υψηλότερα από αυτά στο έδαφος της γης. Για μία επίτοκο που αποτελεί περιστασιακό ταξιδιώτη τα ποσά της απορροφούμενης ακτινοβολίας είναι μηδαμηνά. Εντούτοις οι επίτοκες με τακτικές πτήσεις, καθώς και οι αεροσυνοδοί και οι γυναίκες πιλότοι εκτίθενται σε αξιοσημείωτα ποσά ακτινοβολίας, συνεπώς επιβάλλεται να τροποποιήσουν το πρόγραμμα εργασίας τους κατά την εγκυμοσύνη. Επίσης η έκθεση στην ακτινοβολία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διανυόμενη απόσταση και το ύψος της πτήσης.
Υπολογίζεται ότι σε μία πτήση μετ'επιστροφής από τη Νέα Υόρκη στην Αθήνα, ο επιβάτης εκτίθεται σε ακτινοβολία 150 μS (microsievert) ενώ για μια πτήση μετ'επιστροφής από τη Αθήνα στο Παρίσι, μόλις σε 60μS. Οι επιδράσεις της ιονίζουσας ακτινοβολίας στο ανθρώπινο σώμα διακρίνονται σε «στοχαστικές» και σε «μη στοχαστικές». Οι πρώτες αφορούν τις επιδράσεις της απορροφούμενης ακτινοβολίας σε έναν πληθυσμό, ανεξάρτητα από τα ανώτερα επιτρεπόμενα της επίπεδα και συμπεριλαμβάνουν τις βλάβες στο γενετικό υλικό (DNA) και την ανάπτυξη καρκίνου. Οι δεύτερες αφορούν επιδράσεις που είναι ευθέως ανάλογες της απορροφόμενης δόσης, αλλά οι οποίες είναι δυνατό να συμβούν ακόμα και αν τα ανώτερα επιτρεπόμενα όρια δεν έχουν ξεπεραστεί και στην εγκυμοσύνη αφορούν κινδύνους όπως την αυτόματη αποβολή, τη καθυστέρηση στην ανάπτυξη του εμβρύου, τις συγγενείς ανωμαλίες και τη διανοητική καθυστέρηση. Αυτές οι επιπλοκές έχει υπολογιστεί ότι δεν συμβαίνουν σε δόσεις χαμηλότερες των 20 mSv (milisievert = 20.000 μS), γεγονός που σημαίνει ότι σε μία πτήση όπως αυτές που περιγράφησαν πιο πάνω, η απορροφόμενη ακτινοβολία ισοδυναμεί με 0,75% της χαμηλότερης επιτρεπόμενης δόσης για τη υπερατλαντική πτήση και 0.30% για τη διηπειρωτική πτήση.
Συνεπώς σε μία πτήση με κανονικές συνθήκες η έκθεση στην ακτινοβολία δεν είναι βλαβερή και οι μαιευτήρες μπορούν να καθησυχάζουν τις επίτοκες που ταξιδεύουν με το αεροπλάνο.
Εντούτοις οι επιστήμονες προβληματίζονται με τις περιοδικές διαταραχές στη δραστηριότητα του ηλίου προκαλώντας εκρήξεις στην επιφάνεια του, οι οποίες μπορούν να μεταβάλλουν σημαντικά τα ποσά της ακτινοβολίας στο ύψος των πτήσεων για συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Σε αυτές τις περιόδους οι ειδικοί συνιστούν στις εγκύους να αποφεύγουν τα αεροπορικά ταξίδια. Αυτές οι περίοδοι αναγράφονται στις ιστοσελίδες του Οργανισμού διαστημικού περιβάλλοντος των ΗΠΑ (Space Environment Center of National Oceanic and Atmospheric Administration) από τις οποίες ενημερώνονται και οι αεροπορικές εταιρίες, οι οποίες με τη σειρά τους μπορούν να μεταβάλλουν το υψόμετρο μιας πτήσης και να την καταστήσουν πάλι ασφαλή.
Τι πρέπει να προσέχει μια επίτοκος μέσα στο αεροσκάφος;
Μέσα στο αεροπλάνο η χαμηλότερη ατμοσφαιρική πίεση του αέρα σε υψόμετρο 1500-2500μ (5,000–8,000ft) έχει ελάχιστη επίδραση στην οξυγόνωση του εμβρύου εξαιτίας της εμβρυϊκής αιμοσφαιρίνης η οποία ευνοεί τη δέσμευση του οξυγόνου σε χαμηλότερες πιέσεις συγκριτικά με αυτή του ενήλικα. Εντούτοις εαν υπάρχει ανάγκη για περισσότερη οξυγόνωση της επιτόκου, θα πρέπει να λαμβάνονται επιπλέον μέτρα. Οι περιπτώσεις εγκύων με βαρειά αναιμία, δρεπανοκυτταρική αναιμία, στίγμα μεσογειακής αναιμίας ή ιστορικό θρομβοφλεβίτιδας, αποτελούν σχετικές αντενδείξεις για το αεροπορικό ταξίδι. Ανάλογες περιπτώσεις αποτελούν οι κυήσεις με ανωμαλίες του πλακούντα καθώς και αυτές με κίνδυνο πρόωρου τοκετού.
Κατά τη διάρκεια του αεροπορικού ταξιδιού, υπάρχουν ορισμένες οδηγίες που όμως παίζουν σημαντικό ρόλο στην άνεση και την ασφάλεια της επιτόκου. Στα περισσότερα αεροσκάφη, τα καθίσματα που βρίσκονται στα διαχωριστικά μεταξύ της πρώτης και της οικονομικής θέσης έχουν μεγαλύτερη απόσταση από τα υπόλοιπα, συνεπώς προσφέρουν περισσότερο χώρο στην επίτοκο για να τεντώσει τα πόδια της είτε να σηκωθεί από τη θέση της. Το ίδιο συμβαίνει και στη μέση της ατράκτου στα αεροσκάφη που διαθέτουν θύρες εκτάκτου ανάγκης προς τα φτερά.
Κατά την παραμονή στο κάθισμα της, συνιστάται να φοράει τη ζώνη ασφαλείας ωστε να αποφευχθεί κάποιος τραυματισμός κατά τη διάρκεια πιθανών αναταράξων του αεροσκάφους.
Οι πτήσεις γενικότερα προκαλούν αφυδάτωση του οργανισμού, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε συμπύκνωση του αίματος και αυξημένο κίνδυνο θρομβοφλεβίτιδας. Συνεπώς, απαραίτητη είναι η ενυδάτωση της επιτόκου με χυμούς και αρκετό νερό πριν και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Επιπλέον, στις πολύωρες πτήσεις, η παρατεταμένη καθιστή θέση της επιτόκου, επιδεινώνει τον κίνδυνο θρομβοφλεβίτιδας στα κάτω άκρα και συστήνεται να σηκώνεται κάθε μισή ώρα από το κάθισμα της για να περπατήσει λίγο στο διάδρομο. Εναλλακτικά μπορεί να ανασηκώσει λίγο τα πόδια της πάνω σε μία τσάντα, να χρησιμοποιήσει ειδικές ελαστικές κάλτσες μέχρι τα γόνατα της, είτε σε κάποιες περιπτώσεις να λάβει προφυλακτική αντιθρομβωτική αγωγή με μικρομοριακή ηπαρίνη (LMWH). Ο κίνδυνος θρομβοφλεβίτιδας οφειλόμενης σε πολύωρη πτήση υπολογίζεται στο 1/6.000 επιβάτες. Η γυναίκα κατά την κύηση διατρέχει 5-10 φορές περισσότερο κίνδυνο σε σχέση με τους άλλους επιβάτες, λόγω της θρομβοφιλικής τάσης της κύησης.
Ευχαριστούμε ιδιαιτέρως τον κύριο Χειρίδη για το χρόνο που μας διέθεσε και για την ευγενική παραχώρηση τον άρθρου.
Δημιουργός του άρθρου:
Χειρίδης Πέτρος, MD, PhD - Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών
Μαιευτήρας-Γυναικολόγος-Ενδοσκόπος
Διεύθυνση: Καρνεάδου 26 Κολωνάκι, 10675
Τηλ. 210.7290673, 6973404450
e-mail : Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
URL: www.obgyn.gr
