«Ζούμε σαν να είχαμε στη διάθεσή μας έναν έξτρα πλανήτη. Χρησιμοποιούμε διπλάσιους φυσικούς πόρους από αυτούς που μπορεί να παράγει η Γη και, αν δεν αλλάξουμε τροχιά, το 2030 θα χρειαζόμαστε περισσότερους από 2 πλανήτες για να καλύψουμε τις ανάγκες μας», τονίζει ο Τζιμ Ληπ, Διευθυντής του WWF International, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έκθεσης «Ζωντανός Πλανήτης 2012», της κυριότερης έκθεσης για την κατάσταση υγείας της Γης, που συντάσσεται κάθε δύο χρόνια από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF σε συνεργασία με τη Ζωολογική Εταιρία του Λονδίνου και το Παγκόσμιο Δίκτυο Aποτυπώματος (Global Footprint Network).
Οι διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις της ανθρωπότητας σε φυσικούς πόρους ασκούν τεράστιες πιέσεις στη βιοποικιλότητα του πλανήτη και απειλούν τη μελλοντική μας ασφάλεια, υγεία και ευημερία. Η έκθεση «Ζωντανός Πλανήτης» υπολογίζει τις αλλαγές στην υγεία των οικοσυστημάτων, παρακολουθώντας 9.000 πληθυσμούς περισσότερων από 2.600 ειδών. Από το 1970 έως σήμερα καταγράφεται μείωση των ειδών κατά σχεδόν 30%, με τα τροπικά είδη να έχουν δεχτεί το ισχυρότερο πλήγμα – 60% μείωση σε λιγότερο από 40 χρόνια. Ταυτόχρονα, ο δείκτης του οικολογικού αποτυπώματος καταδεικνύει πώς οι απαιτήσεις μας σε φυσικούς πόρους είναι πλέον μη βιώσιμες.
Η έκθεση υπογραμμίζει τις επιπτώσεις της αυξανόμενης αστικοποίησης, καθώς το 2050 δύο στους τρεις ανθρώπους θα κατοικούν σε πόλεις, αλλά και τη διαφορά μεταξύ πλούσιων και φτωχών κρατών. Οι πιο πλούσιες οικονομίες έχουν κατά μέσο όρο πενταπλάσιο οικολογικό αποτύπωμα από τις φτωχές. Όμως, σύμφωνα με το δείκτη Ζωντανού Πλανήτη, οι απώλειες σε βιοποικιλότητα από το 1970 υπήρξαν ραγδαίες σε χαμηλών εισοδημάτων κράτη – καταδεικνύοντας πόσο οι φτωχότερες και πιο ευάλωτες χώρες «επιδοτούν» τον τρόπο ζωής των πλουσιότερων.
Οι 10 χώρες με το μεγαλύτερο οικολογικό αποτύπωμα ανά κάτοικο είναι: Κατάρ, Κουβέιτ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Δανία, ΗΠΑ, Βέλγιο, Αυστραλία, Καναδάς, Ολλανδία και Ιρλανδία. H Ελλάδα κατατάσσεται στην 22η θέση σε σύνολο 149 κρατών που εξετάζονται στην έκθεση με το οικολογικό της αποτύπωμα να είναι πολύ υψηλότερο του παγκόσμιου μέσου όρου. Σύμφωνα μάλιστα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, αν όλοι οι πολίτες του κόσμου κατανάλωναν όπως στην Ελλάδα, τότε θα χρειαζόμασταν σχεδόν 3 πλανήτες για να καλύψουμε τις ανάγκες μας. «Πίσω από την οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα, ξεδιπλώνεται και μια άλλη λιγότερο γνωστή αλλά εξίσου καταστροφική περιβαλλοντική κρίση. Στην Ελλάδα συνεχίζουμε να ζούμε εις βάρος του φυσικού μας κεφαλαίου και ο υπερ-δανεισμός αυτός θα έχει αρνητικές επιπτώσεις σε πολύ μεγαλύτερο βάθος χρόνου. Ας αποτελέσει η οικονομική κρίση τουλάχιστον αφορμή για μια εκ βαθέων επανεξέταση των προτύπων ανάπτυξης», σημειώνει ο Δημήτρης Καραβέλλας, διευθυντής του WWF Ελλάς.
Η έκθεση προτείνει μια σειρά από λύσεις για να μειωθεί το παγκόσμιο Οικολογικό Αποτύπωμα, ώστε να επανέλθουμε εντός των ορίων αντοχής του πλανήτη. Οι λύσεις αυτές αναπτύσσονται στο πλαίσιο 16 δράσεων προτεραιότητας, μεταξύ των οποίων η βελτίωση των καταναλωτικών προτύπων, η αναγνώριση της οικονομικής αξίας του φυσικού κεφαλαίου και η δημιουργία νομικών και πολιτικών πλαισίων που διευκολύνουν τη δίκαιη πρόσβαση σε τροφή, νερό και ενέργεια. «Μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα μέλλον με ευημερία που θα προσφέρει φαγητό, νερό και ενέργεια για τα 9 ίσως και 10 δισ. κατοίκων που θα ζουν στον πλανήτη το 2050», συνεχίζει ο Τζιμ Ληπ. «Οι λύσεις βρίσκονται σε τομείς όπως η μείωση των απορριμμάτων, η αποτελεσματικότερη διαχείριση των υδάτων και η χρήση καθαρών και άφθονων πηγών ενέργειας, όπως ο αέρας και ο ήλιος».
Ο Ολλανδός αστροναύτης Αντρέι Κάιπερς (André Kuipers), από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό όπου δόθηκε στη δημοσιότητα η έκθεση, αποτύπωσε με μοναδικό τρόπο την κατάσταση του πλανήτη: «Έχουμε μόνο μια Γη στη διάθεσή μας. Από εδώ ψηλά μπορώ να δω το αποτύπωμα της ανθρωπότητας, συμπεριλαμβανόμενων των δασικών πυρκαγιών, της ρύπανσης του αέρα και της διάβρωσης του εδάφους – προβλήματα που αντικατοπτρίζονται στη φετινή έκδοση του Ζωντανού Πλανήτη», τονίζει ο Κάιπερς και συνεχίζει: «Παρόλο που ασκούνται μη βιώσιμες πιέσεις στον πλανήτη, έχουμε τη δυνατότητα να σώσουμε τη Γη μας όχι μόνο για το δικό μας καλό, αλλά πάνω από όλα για το καλό των ερχόμενων γενεών».
Η φετινή έκθεση δίνεται στη δημοσιότητα μόλις 5 εβδομάδες πριν από τη Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για την Αειφόρο Ανάπτυξη στο Ρίο (Rio+20). 20 χρόνια μετά την πρώτη Συνδιάσκεψη της Γης κράτη, επιχειρήσεις και κοινωνία των πολιτών έχουν μια μοναδική ευκαιρία για να επιβεβαιώσουν ξανά τη δέσμευσή τους για ένα βιώσιμο μέλλον. Ο «Ζωντανός Πλανήτης 2012» καταδεικνύει για μια ακόμα φορά ότι δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο.
Δείτε εδώ όλη την έκθεση LIVING PLANET REPORT 2012
