Οι σημερινές ευρωπαϊκές πολιτικές για το κλίμα και την ενέργεια δε φαίνεται να οδηγούν σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών άνθρακα έως το 2050 σύμφωνα με την έκθεση «Αξιολόγηση των κλιματικών πολιτικών της Ευρώπης 2011». Η έκθεση αποτελεί την επικαιροποιημένη έκδοση της μελέτης που πρωτοδημοσιεύθηκε το 2010 από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF σε συνεργασία με την εταιρία συμβούλων σε θέματα ενέργειας Ecofys.
Η αποτυχία μετάβασης σε μια ανταγωνιστική πράσινη οικονομία οδηγεί ταυτόχρονα σε ένα κλιματικό σοκ που θα προκαλέσει μεγαλύτερο και συντριπτικότερο πλήγμα απ' ότι η οικονομική κρίση. Σύμφωνα με τη φετινή έκθεση μόλις εννέα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν βελτιώσει τις κλιματικές τους επιδόσεις σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, τη στιγμή που οι υπόλοιπες χώρες αποδυνάμωσαν ακόμα περισσότερο τις πολιτικές τους για το κλίμα και την ενέργεια. Ο μέσος όρος για το σύνολο των κρατών μελών παραμένει ιδιαίτερα χαμηλός. Στην κλίμακα από το Α έως το G (όπου G η χαμηλότερη δυνατή βαθμολογία), η μέση βαθμολογία για την ΕΕ27 είναι μόλις ένα απογοητευτικό Ε.
«Η έκθεση αξιολόγησης των κλιματικών πολιτικών είναι ένα ισχυρό εργαλείο που επιτρέπει στις κυβερνήσεις και κάθε ενδιαφερόμενο να εντοπίσουν πολιτικούς τομείς όπου είναι δυνατό να υλοποιηθούν αποτελεσματικά μέτρα για την μείωση των εκπομπών», σχολιάζει ο Νίκλας Χένε,Διευθυντής Ενεργειακής και Κλιματικής Πολιτικής της Ecofys.
Οι περισσότερες από την πολιτικές που υλοποίησαν τα κράτη μέλη την προηγούμενη χρονιά είναι κυρίως αποτέλεσμα νομοθετημάτων που πέρασαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακόμα και έτσι, η ελλιπής εφαρμογή αυτών των νόμων από αρκετά κράτη δεν επιτρέπει να γίνουν κατανοητά τα οφέλη που θα προκύψουν από την πλήρη υλοποίησή τους. Τα πρόσφατα σχέδια της ΕΕ για μείωση των εκπομπών έως το 2050 παραμένουν ακόμα στα λόγια και δεν συνοδεύονται από πράξεις.
«Το κενό στις πολιτικές της ΕΕ μεγαλώνει. Το σύστημα εμπορίας ρύπων έχει αποτύχει. Η οδηγία για την ενεργειακή εξοικονόμηση έχει αποδυναμωθεί υπέρμετρα. Η ΕΕ δεν μπορεί να συνεχίσει στον ίδιο δρόμο των χαμένων ευκαιριών», τονίζει ο Δημήτρης Καραβέλλας, Διευθυντής του WWF Ελλάς.
Ευτυχώς διακρίνονται κάποιες επιτυχείς πρωτοβουλίες σε κάθε κράτος και σε κάθε τομέα, αν και σίγουρα δεν είναι αρκετές. Η μεγαλύτερη πρόοδος παρατηρείται στις ανανεώσιμες πηγές, σε άλλους τομείς όμως, όπως η βιομηχανία, οι μεταφορές και η ενεργειακή απόδοση, οι επιδόσεις είναι εξαιρετικά χαμηλές. Στα θετικά πιστώνονται οι αποφάσεις Γερμανίας και Ιταλίας να απομακρυνθούν από την πυρηνική ενέργεια, όπως και οι κινήσεις της Δανίας για μακροχρόνια ανεξαρτησία από τα ορυκτά καύσιμα.
Η Ελλάδα και φέτος βαθμολογείται χαμηλά (F). Κάποιες πρωτοβουλίες προς τη θετική κατεύθυνση δεν επαρκούν για να ξεκολλήσουν την χώρα από τις τελευταίες θέσεις της κατάταξης. Η μονοσήμαντη στόχευση της κυβέρνησης στον περιορισμό του ελλείμματος συντελεί στην αγνόηση του περιβάλλοντος,δηλαδή του τρίτου αναπόσπαστου πυλώνα της ανάπτυξης. Η αβεβαιότητα και η προχειρότητα που χαρακτηρίζουν το σχεδιασμό πράσινων δράσεων εντείνει την απαισιοδοξία για την πορεία της χώρας προς μια ουσιαστική, δίκαιη και ανταγωνιστική πράσινη ανάπτυξη.
«Η χώρα μας και τον χρόνο που πέρασε δεν κατάφερε να δείξει έμπρακτα πολιτικά παραδείγματα για την διάθεσή της να προχωρήσει πάνω σε πράσινα μονοπάτια. Φοβόμαστε ότι βάσει των τελευταίων εξελίξεων, όπως για παράδειγμα η υφαρπαγή πόρων του πράσινου ταμείου και οι αλλαγές στην περιβαλλοντική αδειοδότηση, η αξιολόγηση της επόμενης χρονιάς θα κατατάξει ακόμα πιο χαμηλά την χώρα μας. Εκτός εάν η κυβέρνηση αποφασίσει να ασχοληθεί σοβαρά και αξιόπιστα με το ουσιαστικό πρασίνισμα των πολιτικών της», καταλήγει ο Δημήτρης Καραβέλλας.