Το Μεγάλο Παζάρι, που συγκαταλέγεται στα πιο σημαντικά παραδείγματα της πολιτισμικής κληρονομιάς της Κωνσταντινούπολης, παρουσιάζει ιστορία άνω των πέντε αιώνων. Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα και μεγαλύτερα παζάρια στον κόσμο. Στεγάζει πανδοχεία, καφετέριες και καταστήματα, και είναι ένα από τα αξιοθέατα που κανένας επισκέπτης της πόλης δεν πρέπει να παραλείψει να επισκεφθεί. Το Μεγάλο Παζάρι υποδέχεται χιλιάδες ανθρώπους έξι ημέρες την εβδομάδα, οι οποίοι το επισκέπτονται για επαγγελματικούς λόγους, για να δουν τα εργαστήρια των τεχνιτών ή να ψωνίσουν χειροποίητα,αυθεντικά και πολυτελή προϊόντα, από κοσμήματα μέχρι παραδοσιακά πλακίδια και από μεταξωτά υφάσματα μέχρι χαλιά.
«Οι ζωντανοί ανθρώπινοι θησαυροί του Μεγάλου Παζαριού»
Τα κτίσματα που αποτελούν το Μεγάλο Παζάρι βρίσκονται στην Ιστορική Χερσόνησο, σχημάτισαν ένα δυναμικό εμπορικό κέντρο, ενώνοντας τις περιοχές του Τεμένους Νουρουοσμανιγιέ (Nuruosmaniye) και τις γειτονιές Μερτσάν (Mercan) και Μπεγιαζίτ (Beyazıt). Το Μεγάλο Παζάρι αποτελούσε σημείο συνάντησης εμπόρων από ολόκληρο τον κόσμο που έφταναν εκεί προκειμένου να ανταλλάξουν πολύτιμους λίθους, κοσμήματα, μεταξωτά και αμέτρητα άλλα προϊόντα. Το συγκρότημα του Μεγάλου Παζαριού περιλαμβάνει 22 πύλες καλυμμένες με επίπεδες και θολωτές στέγες. Οι δρόμοι στο εσωτερικό του, ο αριθμός των οποίων υπερβαίνει τους 60, έχουν πάρει τα ονόματά τους από τις πρακτικές των χειροτεχνών που εργάζονταν εκεί – όπως χρυσοχόοι, κατασκευαστές φεσιών και υφαντές χαλιών.
Αυτό το τεράστιο σύμπλεγμα έκτασης 45.000 m² και το οποίο κουβαλά μια ιστορία 563 χρόνων, είναι ένα ζωντανό μουσείο και ένα από τα πλέον ζωηρά και πολύχρωμα σημεία της Κωνσταντινούπολης. Φιλοξενεί 3.600 καταστήματα και λειτουργεί από τις 8.30 το πρωί έως τις 19.30 το βράδυ το καλοκαίρι και έως τις 19.00 τον χειμώνα. Διαθέτει ποικιλία χειροτεχνημάτων και προϊόντων όπως υφάσματα, δερμάτινα είδη και χαλιά. Είναι όμως αξιοσημείωτο και για την μακραίωνη παράδοση μαθητείας – ειδικά όσον αφορά την κατασκευή κοσμημάτων και άλλες χειροτεχνικές πρακτικές, όπως η διακόσμηση και η καλλιγραφία. Οι τεχνίτες έμπαιναν στο Μεγάλο Παζάρι ως μαθητευόμενοι, με τα χρόνια εξελίσσονταν σε τεχνίτες και τελικά συνέχιζαν την τέχνη που είχαν επιλέξει ως δάσκαλοι, έχοντας υπό την εποπτεία τους δεκάδες άλλους μαθητευόμενους. Αυτοί οι τεχνίτες θεωρούνται οι «ζωντανοί ανθρώπινοι θησαυροί του Μεγάλου Παζαριού».
Μια κινηματογραφική τοποθεσία
Πέραν των τεχνιτών που στεγάζει και των χειροτεχνημάτων που πωλούνται στα μαγαζιά του, το Μεγάλο Παζάρι είναι γνωστό για τη λαβυρινθώδη δομή του, αποτελώντας κυριολεκτικά έναν κόσμο μέσα σε έναν άλλον. Είναι εύκολο να χαθεί κανείς στην αχανή του έκταση, με τους αμέτρητους διαδρόμους και τα περάσματά του, αλλά εξίσου εύκολο είναι να κάνει μια στάση σε ένα από τα μαγαζιά αυτά, όπου συνήθως προσφέρουν τσάι ή τουρκικό καφέ στους επισκέπτες. Ένα ακόμη στοιχείο του Μεγάλου Παζαριού είναι η παράδοση του παζαρέματος – ένας άγραφος κανόνας είναι ότι η αρχικά προτεινόμενη τιμή πάντα παζαρεύεται!
Το Μεγάλο Παζάρι, ένα σύμπλεγμα-σύμβολο της Κωνσταντινούπολης, αποτελεί σήμα κατατεθέν πολλών κινηματογραφικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών. Στην ταινία του 1963 με τίτλο Από τη Ρωσία με αγάπη (From Russia with Love), ο Σων Κόνερι περιπλανιέται στο παζάρι ως τολμηρός Βρετανός πράκτορας Τζέιμς Μποντ, ενώ στο Skyfall, ταινία που κυκλοφόρησε το 2012, ο Ντάνιελ Κρέιγκ, ως Μποντ, διασχίζει την οροφή του παζαριού με μια μοτοσυκλέτα. Στην ταινία κατασκοπίας με τίτλο Argo (Επιχείρηση Argo), ο Μπεν Άφλεκ επισκέπτεται το Μεγάλο Παζάρι, όπως και ο Ράσελ Κρόου στην ταινία του 2014 με τίτλο Last Hope. Η πιο πρόσφατη παρουσίαση του παζαριού είναι στην τηλεοπτική σειρά του 2024 The Veil, ένα αστυνομικό θρίλερ στο οποίο πρωταγωνιστεί η βραβευμένη με Emmy ηθοποιός Ελίζαμπεθ Μος.
Γαστρονομικές ανακαλύψεις
Αυτή η περίφημη αγορά είναι επίσης γνωστή για τα ιστορικά της εστιατόρια, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται μέσα στα πανδοχεία του Μεγάλου Παζαριού. Στα εστιατόρια αυτά οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν παραδοσιακά πιάτα της Κωνσταντινούπολης. Μπορούν επίσης να επισκεφθούν τα καφέ, τα ζαχαροπλαστεία και τα καφενεία που βρίσκονται διάσπαρτα ανάμεσα στα καταστήματα του Μεγάλου Παζαριού.
