Ο σπουδαίος ποιητής Ασίκ Βεϊσέλ (Âşık Veysel) συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα εκδηλώσεων μνήμης της UNESCO για το 2023. Ο Βεϊσέλ, ο οποίος απεβίωσε πριν από πενήντα χρόνια, θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της παράδοσης των ασίκηδων (τροβαδούρων) της Τουρκίας, οι οποίοι αποτελούν πολιτισμική αξία της χώρας. Η πεντηκοστή επέτειος του θανάτου του Ασίκ Βεϊσέλ θα εορταστεί με εκδηλώσεις στην Τουρκία και στο εξωτερικό.
Η τέχνη των ασίκ της Ανατολίας, μια πολύπλευρη μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης που συνδυάζει αυτοσχεδιαστική ποίηση και μουσική, ανθίζει στην Ανατολία εδώ και περισσότερα από πεντακόσια χρόνια και αποτελεί σημαντική δήλωση της πολιτισμικής μνήμης και του πολιτισμικού πλούτου της Τουρκίας. Ο παγκοσμίου φήμης λαϊκός ποιητής Ασίκ Βεϊσέλ (Σατίρογλου) [(Âşık Veysel) (Şatıroğlu)] είναι ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους λαϊκούς καλλιτέχνες του είδους και, ακόμη και μετά τον θάνατό του, η ακτινοβολία της τέχνης του διαχέεται στην ανθρωπότητα και στις μελλοντικές γενιές μέσα από απλές στιχουργικές συνθέσεις που αναδεικνύουν μηνύματα ανοχής, αγάπης και πατριωτισμού.
Με απόφαση της 41ης Γενικής Συνέλευσης που έλαβε χώρα στο Παρίσι, η UNESCO συμπεριέλαβε τον Ασίκ Βεϊσέλ στους επετειακούς εορτασμούς της για το διάστημα 2022-2023, τιμώντας την πεντηκοστή επέτειο του θανάτου του ποιητή. Στο πλαίσιο του προγράμματος, ο Ασίκ Βεϊσέλ θα τιμηθεί καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους με εκδηλώσεις όπως συναντήσεις, εκθέσεις και συναυλίες που θα διοργανωθούν στην Τουρκία και στο εξωτερικό.
Ασίκ Βεϊσέλ: Ο τελευταίος σπουδαίος εκπρόσωπος της παράδοσης των ασίκ
Γεννημένος το 1894 στο χωριό Sivrialan στην περιοχή της Şarkışla της επαρχίας Σεβάστειας (Sivas), ο Ασίκ Βεϊσέλ έχασε την όρασή του σε ηλικία επτά ετών προσβεβλημένος από ευλογιά. Άρχισε να παίζει το σάζι (έγχορδο όργανο που χρησιμοποιείται στην τουρκική λαϊκή μουσική) όταν ήταν δέκα ετών και το 1933 άρχισε να περιπλανιέται σε όλη την Τουρκία ως καλλιτέχνης και ενίοτε δάσκαλος του σάζι.
Τα ποιήματα του Ασίκ Βεϊσέλ, τα οποία αποτελούν γέφυρα ανάμεσα στον λαό και στους διανοούμενους, καλύπτουν ποικιλία θεμάτων. Αν και ως τραγουδοποιός είχε επηρεαστεί από τον Τούρκο σούφι ποιητή Γιουνούς (Yunus) –υπάρχουν ίχνη σουφισμού στις συνθέσεις του Βεϊσέλ– ο Βεϊσέλ θεωρείται διάδοχος ενός ακόμη σπουδαίου Τούρκου ποιητή, του Καρατζάογλαν (Karacaoğlan), ειδικά όσον αφορά τα ποιήματά του με θέμα τον έρωτα. Το πρώτο ποίημα του Ασίκ Βεϊσέλ ήταν ένα έπος που τραγούδησε για τον Ατατούρκ στη 10η επέτειο της Τουρκικής Δημοκρατίας. Η πρώτη συλλογή ποιημάτων του, με τίτλο Deyişler, δημοσιεύθηκε το 1944 ενώ η τελευταία τιτλοφορούνταν Dostlar Beni Hatırlasın (1970), όπου συγκέντρωσε όλα του τα ποιήματα. Άλλα ποιήματα συγκεντρώθηκαν σε μια προηγούμενη συλλογή, με τίτλο Sazımdan Sesler, που δημοσιεύθηκε το 1949.
Ο Ασίκ Βεϊσέλ θα μνημονεύεται πάντοτε ως ένας καλλιτέχνης που αγκάλιασε τους ανθρώπους και τη ζωή πασχίζοντας να τα κατανοήσει. Είναι, μέχρι σήμερα, χαραγμένος στη μνήμη των ανθρώπων ως ένας σημαντικός λαϊκός ποιητής που παρέδωσε στις μελλοντικές γενιές πολύτιμους στίχους που αναφέρονται στην αγάπη για τη φύση και τη φιλανθρωπία, τη φιλία, την ενότητα και την αλληλεγγύη.
Το σπίτι-μουσείο στη Σεβάστεια (Sivas) φιλοξενεί επισκέπτες με αναπηρίες
Ο Ασίκ Βεϊσέλ απεβίωσε στις 21 Μαρτίου του 1973 στο Sivrialan, το χωριό όπου γεννήθηκε. Το σπίτι του μετατράπηκε σε μουσείο μετά τον θάνατό του και τα αντικείμενα που περιλάμβανε διατηρήθηκαν. Στο Μουσείο, το οποίο ανακαινίστηκε το 2012, στο πλαίσιο ενός διεθνούς έργου, εκτίθενται το κρεβάτι και το ραδιόφωνο του Βεϊσέλ, καθώς και πολλά ρούχα και προσωπικά αντικείμενα του ποιητή. Οι επισκέπτες μπορούν επίσης να ακούσουν ηχογραφήσεις από διάφορες τηλεοπτικές συνεντεύξεις του ποιητή-βάρδου.
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), του Προγράμματος χορηγιών για τον διαπολιτισμικό διάλογο και τα μουσεία της Τουρκίας και του Έργου διαμουσειακής πολιτισμικής συμμαχίας υπό την αιγίδα της Διεύθυνσης μουσείων της επαρχίας Σεβάστειας (Sivas) της Τουρκίας, στη «σκοτεινή αίθουσα» του ανακαινισμένου χώρου έχει συμπεριληφθεί και η φράση “Uzun ince bir yoldayım” (Βαδίζω έναν μακρύ και στενό δρόμο) σε γραφή Braille για άτομα με προβλήματα όρασης. Στην αίθουσα αυτή έχει τοποθετηθεί και ένα άγαλμα του Ασίκ Βεϊσέλ.
Επιπλέον, το Μουσείο παρουσιάζει ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές του σπουδαίου ποιητή, καθώς και ένα ντοκιμαντέρ που έχει δημιουργηθεί ειδικά για άτομα με προβλήματα ακοής, με υπότιτλους στην αγγλική γλώσσα.
